Najčešće postavljana pitanja
Na ovoj stranici možete pronaći najčešće postavljana pitanja i odgovore na ista.
OPREMA POD PRITISKOM
1. Ako je projektom i oznakama na proizvodu određena kategorija opreme pod pritiskom, da li je potrebno razvrstavanje?
Saglasno Pravilniku o tehničkim zahtjevima za projektovanje, izradu i ocjenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom proizvođač određuje i označava kategoriju opreme pod pritiskom (na natpisnoj pločici, deklaraciji o usaglašenosti,…).
U Pravilniku o pregledima opreme pod pritiskom tokom vijeka upotrebe propisane su obaveze vlasnika/korisnika tokom upotrebe opreme pod pritiskom. “Razvrstavanje opreme pod pritiskom koja se po prvi puta stavlja u upotrebu ili koja je u upotrebi obavlja imenovano tijelo za razvrstavanje opreme pod pritiskom i popunjava evidencioni list.” .
Pristup je da, ukoliko je projektom definisana oprema pod pritiskom, tada se pristupa razvrstavanju, ukoliko je sam projektant odnosno proizvođač utvrdio da predmet projekta – proizvod nije oprema pod pritiskom, tada se ne pristupa razvrstavanju.
Kategorizacija (projektant) i razvrstavanje (imenovano tijelo) su dva odvojena procesa. Tehnički posmatrano, postoji sličnost u dijagramima za kategorizaciju/razvrstavanje, ali sami kriterijumi nisu identični, kao ni rezultati ta dva procesa:
- kategorizacija je osnova za projektovanje, proizvodnju i ocjenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom prije puštanja u upotrebu;
- razvrstavanje je osnova za preglede i ispitivanja opreme pod pritiskom tokom upotrebe.
2. Koji je postupak u slučaju utvrđivanja neusaglašenosti na opremi pod pritiskom u upotrebi?
Odmah po utvrđivanju neusaglašenosti, vlasnik / korisnik opreme pod pritiskom se o neusaglašenosti obaveštava putem:
- zapisnika: u slučaju utvrđivanja neusaglašenosti koja zahtjeva hitno preduzimanje mjera ili neusaglašenosti utvrđenih u određenom dijelu realizacije aktivnosti kontrolisanja / pregleda. Zapisnik izdaje inspektor.
- izveštaja o kontrolisanju: konačan dokument o kontrolisanju koji obuhvata jednu cjelinu (predmet i vrstu kontrolisanja). Izveštaj se izdaje po propisanoj proceduri i obavezno ga verifikuje direktor Kontrolnog tijela.
Od obaveštavanja vlasnika / korisnika teče rok u kome vlasnik / korisnik definiše mjeru za otklanjanje neusaglašenosti. Vremenski rok za definisanje mjere za otklanjanje neusaglašenosti zavisi od vrste neusaglašenosti i ograničen je rokovima u ponudi / ugovoru .
Nakon isteka roka od obaveštenja o neusaglašenosti, ukoliko vlasnik / korisnik:
a) utvrdi prihvatljivu mjeru i rok za otklanjanje neusaglašenosti, to se potvrđuje u novom zapisniku / izveštaju o kontrolisanju;
b) ne utvrdi mjeru ili ne utvrdi prihvatljivu mjeru za otklanjanje neusaglašenosti izdaje se izveštaj sa utvrđenom neusaglašenošću i u izveštaju se navodi sledeća informacija za klijenta:
“Odbija se izdavanje isprave o usaglašenosti – revizionog lista. Ukoliko klijent ne obavijesti imenovano tijelo o otklanjanju neusaglašenosti u roku od __ dana, imenovano tijelo će o neusaglašenosti obavijestiti Ministarstvo za poslove energetike saglasno Pravilniku o pregledima opreme pod pritiskom tokom vijeka upotrebe.
Klijent ima pravo na izražavanje žalbe prema proceduri Prigovori i žalbe.“
Nakon isteka roka iz izveštaja sa utvrđenom neusaglašenosti, razmatraju se aktivnosti vlasnika / korisnika. Ukoliko vlasnik / korisnik:
a) dostavi obavještenje o otklanjanju neusaglašenosti, sprovodi se postupak kontrolisanja otklanjanja neusaglašenosti uz uslove i na način definisan ponudom / ugovorom ili se te aktivnosti realizuju putem nove ponude /ugovora;
b) ne dostavi obavještenje o otklanjanju neusaglašenosti, direktor Kontrolnog tijela obavještava nadležno ministarstvo o postojanju neusaglašenosti i odbijanju izdavanja isprave o usaglašenosti;
c) dostavi žalbu, ona se razmatra prema proceduri Prigovori i žalbe.
3. Kako utvrditi ispunjenost uslova za bezbjedan rad za opremu pod pritiskom za koju nedostaje dio dokumentacije?
U praksi se najčešće nalazi da za opremu pod pritiskom ne postoji isprava o usaglašenosti i/ili tehnička dokumentacija.
Za opremu pod pritiskom koja nema odgovarajuću dokumentaciju treba utvrditi ispunjenost zahtjeva za bezbjedan rad saglasno Pravilniku o pregledima opreme pod pritiskom tokom vijeka upotrebe.
Provjera ispunjenosti zahtjeva za bezbjedan rad se vrši u dodatku prvog ili periodičnog pregleda. Potvrdu bitnih zahtjeva za bezbjednost sprovodi imenovano tijelo za ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom odnosno imenovano tijelo za ocenjivanje usaglašenosti jednostavnih posuda od pritiskom.
Za utvrđivanje ispunjenosti uslova za bezbjedan rad, oprema pod pritiskom u upotrebi mora imati jednu od sledećih tehničkih dokumentacija (TD):
- izvornu TD od proizvođača ( dokumentacija po GOST-u; API; JUS-u, DIN-u… original od proizvođača)
- naknadnu izrađenu TD ovjerenu od nadležnog organa (slučaj kada je dokumentacija ovjerena kao naknadna zbirka isprava saglasno Pravilnik o tehničkim normativima za stabilne posude pod pritiskom)
- posebno izrađenu TD kojom se dokazuje ispunjenost zahtjeva za bezbjedan rad.
Zahtjevi za bezbjedan rad se potvrđuju pregledima i ispitivanjima kojima se dokazuju bitni zahtjevi za bezbjednost opreme pod pritiskom – jedinice u upotrebi. Dokazi o sprovedenim pregledima i ispitivanjima su dio TD ili prilog zapisnika/izveštaja/sertifikata izdatog od imenovanog tijela.
U procesu dokazivanja ispunjenosti bitnih zahtjeva za bezbednost opreme pod pritiskom se mogu prihvatati dokazi iz prethodnih postupka ocjenjivanja usaglašenosti ukoliko o tome postoje vjerodostojne isprave o usaglašenosti.
4. Da li je propisan sadržaj tehničke dokumentacije za opremu pod pritiskom u upotrebi?
Tehnička dokumentacija za opremu pod pritiskom u upotrebi ima sadržaj koji je utvrdio proizvođač na osnovu važećeg propisa u trenutku izrade opreme pod pritiskom. Za opremu proizvedenu od 01.07.2012 nadalje, sadržaj tehničke dokumentacije je propisan u Pravilniku o tehničkim zahtjevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom.
Ukoliko za opremu pod pritiskom ne postoji tehnička dokumentacija, tada se izrađuje tehnička dokumentacija kojom se dokazuje ispunjenost zahtjeva za bezbjedan rad. Načelan sadržaj tehničke dokumentacije kojom se dokazuje ispunjenost zahtjeva za bezbjedan rad:
- Tehnički opis
- Proračun – računski dokaz čvrstoće, proračun sigurnosnih uređaja
- Uputstva za postavljanje, upotrebu i održavanje sa analizom rizika i mjerama bezbjednosti pri upotrebi i održavanju
- Grafička dokumentacija:
- sklopni crtež sa svim priključcima i njiihovom namjenom, debljine dijelova izloženih pritisku,
- crtež natpisne pločice (popunjen)
- Kontrolisanja i ispitivanja:
- deklaracija proizvođača i/ili sertifikati treće strane (ili sličan dokument, ako postoji)
- izvještaj o mjerenju debljine zida
- izvještaj o ispitivanjima bez razaranja;
- izvještaj o ispitivanju pritiskom
JEDNOSTAVNE POSUDE POD PRITISKOM
1. Oprema pod pritiskom je proizvedena u saglasnosti sa Evropkom direktivom za jednostavne posude pod pritiskom (2009/105/EEC). Kojim propisima i kom postupku za ocjenu usaglašenosti podleže jednostavna posuda pod pritiskom?
Predmetna posuda podleže Pravilniku o tehničkim zahtjevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti jednostavnih posuda pod pritiskom.
Za jednostavne posude pod pritiskom sa proizvodom pV<=3000 barl sprovodi se postupak provjere tipa i postupak kontrole ili verifikacije tokom izrade posuda.
Za postupak provjere tipa je potrebno obezbijediti:
- sklopni crtež tipa posude;
- uputstva za upotrebu (na srpskom jeziku, tehnički ispravan, bez autorizacije)
- dokument koji opisuje: odabrane materijale, odabrane postupke zavarivanja, odabrana ispitivanja i pojedinosti o posudi.
- uzorak, prototip posude.
Način kontrole ili verifikacije izrade se utvrđuje ugovorom sa proizvođačem ili njegovim zastupnikom.
Sertifikat o provjeri tipa je važeći sve dok se za proizvodnju primjenjuje dokumentacija koja je korišćena za izradu prototipa uz kontrole ili verifikacije tokom izrade posuda (nije vremenski oročen).
POKRETNA OPREMA POD PRITISKOM
1. Da li IBC kontejneri podležu pregledima u prisustvu imenovanog tijela za pokretnu opremu pod pritiskom?
IBC kontejneri podležu ADR/RID/ADN i nisu predmet Pravilnika za pokretnu opremu pod pritiskom. Kontejner mora imati odgovarajući kod i ispunjavati sve zahtjeve ADR/RID/ADN kako bi se koristio u saobraćaju.
Za periodične preglede IBC kontejnera treba primjenjivati uputstva IBC… data u ADR/RID/ADN. U slučaju nedoumica oko pregleda predlažemo savjetovanje sa savjetnikom za transport opasnih tereta.